چاپ فلسکو:

 چاپ فلکسو (Flexography) (اغلب به اختصار فلکسو) نمونه ای از فرایند چاپ است که با بهره گیری از یک صفحه انعطاف پذیر بنام کلیشه  که از جنس ژلاتین یا لاستیک بوده عمل چاپ صورت می گیرد. چاپ فلکسو دراصل نسخه مدرنی از لترپرس (letterpress)است که می تواند برای چاپ بر روی تقریبا هر نوع بستر، از جمله فیلم های پلاستیکی، فلزی، سلفون و کاغذ مورد استفاده قرار گیرد. از این روست که از چاپ فلکسو برای چاپ بر روی بسترهای غیر متخلخل جهت انواع بسته بندی مواد غذایی (البته بسیار مناسب برای چاپ بر روی سطوح بزرگ رنگ جامد نیز می باشد) به طور گسترده ای استفاده می شود.

تاریخچه چاپ فلکسو :
در سال ۱۸۹۰، اولین ماشین  چاپ  در لیورپول انگلستان بوسیله Bibby ،Baron و پسرانش ساخته شد. دردهه ۱۹۰۰ چاپ خانه های  اروپایی با استفاده از صفحات لاستیک چاپ و آنیلین نفت مبتنی بر جوهر توسعه یافته بودند،این شیوه  چاپ  ”چاپ آنیلین” نامیده می شد.  در دهه ۱۹۲۰بیشتر ماشین های چاپ در آلمان ساخته می شدند، در آلمان این  فرایند “gummidruck” یا چاپ لاستیکی نامیده می شد. در آلمان  همچنان امروزه به این نوع چاپ “gummidruck” گفته می شود.
در اوایل قرن بیستم، این تکنیک (چاپ فلکسو) به صورت گسترده ای در بسته بندی مواد غذایی در ایالات متحده مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۹۴۰مدیریت  غذا و داروی آمریکا (FDA) رنگ های آنیلین را جزء رنگ های نامناسب برای بسته بندی مواد غذایی طبقه بندی کرد وسبب کاهش  فروش این نوع دستگاه چاپ گردید.از این رو  شرکت های خصوصی  تلاش کردند با استفاده از نام های جدید برای این روش، از جمله “printing Lustro” و “printing Transglo”فروش را بالا ببرند اما به موفقیت چشمگیری دست نیافتند. حتی بعد ازآنکه مدیریت  غذا و داروی آمریکا (FDA) چاپ آنیلین را با استفاده از جوهر های جدید در سال ۱۹۴۹ تصویب کرد خرید و فروش این دستگاه های چاپ همچنان رو به کاهش بود و برخی از تولید کنندگان مواد غذایی هنوز هم حاضر به در نظر گرفتن نام چاپ آنیلین بر روی بسته بندی محصولاتشان نبودند. سرانجام نمایندگان صنعت بسته بندی به این نتیجه رسیدند که  این فرایند نیاز به تغییر نام دارد.
در سال ۱۹۵۱، فرانکلین ماس، مدیر شرکت Mosstype،با انجام یک نظرسنجی در میان خوانندگان مجله خود با نام Mosstyper خواستار ارائه اسامی جدیدی برای این نوع فرایند چاپ شد. بیش از ۲۰۰ نام، ارائه شد که در نهایت یک کمیته بنام کمیته وزن کشی وبسته بندی عبارات سه نام  permatone ،rotopake و flexographic که اکثریت آراء پستی را از سمت خوانندگان داشتند را انتخاب واز بین این سه نام نیز ” flexographic”(چاپ فلکسو) انتخاب شد.
سیر تکامل چاپ فلکسو :
اصولا دستگاههای چاپ فلکسو از نظر  کیفیت ابتدایی وبدوی بودند و برچسب ها نیاز به کیفیت بالا داشت و تا همین اواخر با استفاده از فرایند افست چاپ می شد. از سال ۱۹۹۰، پیشرفت های بزرگی  در کیفیت چاپ فلکسو ،صفحات چاپ و رنگهای چاپ حاصل شد.
بزرگترین پیشرفت در چاپ فلکسو درحوزه صفحات چاپ photopolymer، شامل بهبود مواد اولیه و روش تولید صفحات  بوده است.
سیستم های جدید تولید صفخات کلیشه اخیرا پیشرفت خوبی در این صنعت ایجاد کرده است. شرکت های مانند Photoproducts Asahi، Flexologic AV، Dupont، MacDermid،Kodak و Esko از پیشگامان آخرین فن آوری ها در شستشوی سریع وغربالگری می باشند.امروزه چاپ تصویر تمام رنگی ممکن شده واین نوع چاپ درصورت داشتن  یک اپراتور ماهر قابل رقابت با فرآیند لیتوگرافی می باشد.
بهینه سازی  دستگاههای چاپ فلکسو :
با توجه به اینکه دستگاههای  قدیمی چاپ فلکسو از الکتروموتور معمولی بهمراه گیربکس ،تسمه وزنجیر بعنوان محرک غلتک ها و رول ها  استفاده می گردید ،عوامل مختلفی چون  خطا در حرکت الکترو موتور،لقی گیربکس ،خطای زنجیر و… موجب خطا در چاپ می گردید. اما امروزه با ورود سیستم های کنترل موقعیت و سروو موتورها کنترل دقیق حرکت  غلتکها میسر شده وامکان خطا را تا حد بسیار بالایی کاهش داده است واز طرفی ارتباط اپراتور با دستگاه را بسیار آسان کرده است.در این زمینه گروه فنی مهندسی پیشگام اتوماسیون نیز همگام با تکنولوژی روز دنیا  اماده ارائه خدمات فنی مهندسی در زمینه اورهال کردن ماشین آلات چاپ فلکسوی قدیمی و پیاده کردن سیستم های مبتنی بر سروو و نمایشگر رابط بین اپراتور و ماشین  به همکاران فعال در صنعت چاپ کشور می باشد.این گروه تجربه اورهال و راه اندازی ماشین آلات  چاپ فلکسو تا ده محور را در کارنامه خود دارد.

کاربردها :
روش فلکسو از روشی‌های چاپی است که همواره گسترش و پیشرفت بسیار سریعی را بر خود دیده‌اند. البته نباید تصور کرد که این روش تنها برای چاپ محصولاتی خاص کاربرد دارد. در واقع قابلیت این روش برای چاپ انواع مختلفی از سطوح چاپی باعث شده تا گستره وسیعی از محصولات با این روش قابل چاپ باشند. بسته‌بندی مواد غذایی همانطور که اشاره شد یکی از مهمترین میادین کاربرد این روش چاپی است. چاپ بر روی کیسه‌های پلاستیکی لفاف‌های بسته‌بندی، کاغذ دیواری، مجلات، ضمایم روزنامه‌ها، کتب و فرم‌های اداری از دیگر کاربردهای رایج این روش چاپی‌اند.

فرآیند چاپ :
کلیشه برجسته‌ و منعطفی که به عنوان لوح چاپ در این روش استفاده می‌شود از لاستیک قالب‌گیری شده یا مواد فتوپلیمری که نواحی تصویری در آنها بالاتر از نواحی غیر چاپی است ساخته شده است. روش‌های آنالوگ یا دیجیتال هر دو می‌توانند برای ساخت این کلیشه‌ها به کار گرفته شوند.
فلکسوگرافی روش چاپی مستقیم است به این معنی که به هنگام چاپ کلیشه آغشته به مرکب در تماس مستقیم با سطح چاپ شونده تصویر را بر روی آن منتقل می‌کند. در این حال نوردی موسوم به نورد «آنیلوکسی» مرکب را از منبع مرکب به کلیشه می‌رساند و کلیشه آن را بر سطح چاپ شونده انتقال می‌دهد. بر روی نورد آنیلوکسی حفره‌های وجود دارند که مقادیر مشخصی از مرکب را با خود بر روی کلیشه حمل کرده و منتقل می‌کنند. بر این اساس تعداد حفره‌های موجود ( در واحد طول ) بر روی نورد آنیلوکسی بسته به نوع کار چاپی و کیفیت مورد نظر متغیر خواهد بود.
در این میان اصطلاح آنیلوکس نامی بود که تا تقریبا ۶۰ سال پیش روش فلکسوگرافی به آن موسوم بود. اصطلاح آنیلوکس در حقیقت اشاره به مرکبی داشت که قبلا با مواد آنیلینی ساخته شده و در این روش به کار گرفته می‌شد. البته چون آنلین ماده‌ای سمی بود تا سالها شبهاتی را حول این روش چاپ به وجود آورد تا اینکه استفاده از رنگدانه ها رایج شده و کاربرد این روش با نام جدید فلکسوگرافی آغاز شد. بنابراین نام آنیلوکس بر روی نورد آنیلوکسی به معنای استفاده از مواد آنیلینی نیست چون این مواد سال‌هاست که در روش چاپ فلکسو کاربرد ندارند. البته مرکب‌های فلکسوی امروزی بسیار روان بوده، سریع خشک می‌شوند و اغلب پایه آبی هستند

انتقال مرکب:
انتقال مرکب از روی فرم برجسته برروی سطح مورد نظر و یا سطح واسطه به عوامل مختلفی بستگی د ارد. خلاصه ای از این عوامل به شرح زیر می باشد:
– ضخامت مرکب مورد نیاز روی فرم
– مدت تماس فرم یا سطح چاپی
– فشار تماس فرم با سطح چاپی
– میزان روان بودن مرکب
– حرارت محیط و مرکب
– مشخصات و خاصیت جذب مرکب توسط سطح چاپ

در این روش سیلندر که دارای حفره های بسیارریزی است به مرکب آغشته می شود و مرکب اضافی از روی آن توسط تیغه ای برداشته می شود. حال مرکب که در حفره های آن قرار گرفته عمل انتقال مرکب به روی فرم را به صورت یکنواخت میسر می سازد. به این نوع از سیلندرها ، سیلندر انیلوکس می گویند